Przewodnik
Miasto i Gmina Pilawa
Atrakcje Miasta i Gminy Pilawa
1. Pilawa – dworzec kolejowy z ok. 1877 r.
Dworzec powstał ok. 1877 r. w związku z otwarciem Kolei Nadwiślańskiej. Jest to budynek wykonany z tzw. muru pruskiego. Drewniane belki wypełnione są cegłami, tworząc ściany. Dworzec jest parterowy, wybudowany na planie prostokąta, z wielospadowym dachem pokrytym blachą. Dworzec był wielokrotnie modernizowany.
2. Pilawa – wieża ciśnień z przełomu XIX i XX w.
Wieża ciśnień pierwotnie służyła do zaopatrywania parowozów i okolicznych zabudowań kolejowych w wodę. Została wybudowana z cegły na planie wieloboku i posiada trzy kondygnacje. Jej wysokość wynosi 21 m.
3. Trąbki – figura św. Jana Nepomucena z 1862 r.
Figura czeskiego świętego związana jest z pobliską hutą szkła „Czechy”. Została ustawiona na terenie osady pracowniczej. Postać św. Jana Nepomucena wykonana jest z żeliwa i ustawiona na kamiennym cokole. Na pomniku widnieją napisy: „Boże błogosław naszej pracy 1862” oraz „Czechy założone w roku 1835”.
4. Trąbki – pomnik ku czci założyciela huty szkła w Trąbkach Ignacego Hordliczki z końca XIX w.
Pomnik w formie obelisku został ustawiony na usypanym kopcu ziemnym otoczonym wodą. Pomnik z stylu klasycystycznym wykonano z piaskowca i zwieńczono metalowym krzyżem.
Obiekt upamiętnia Ignacego Hordliczkę, czeskiego przedsiębiorcę, który założył hutę szkła w Trąbkach. Był pionierem produkcji szkła luksusowego na terenie Polski, a huta w Trąbkach stała się najważniejszym przedsiębiorstwem tego typu na terenie guberni lubelskiej imperium rosyjskiego.
5. Trąbki – pseudoromański kościół z 1934 r. pw. św. Józefa
Parafia w Trąbkach powstała w 1924 r., a w 1928 r. rozpoczęto budowę kościoła. Ukończono ją w 1934 r. Prace związane były z rozwijającą się w pobliżu hutą szkła, która przyciągała nowych osadników. Świątynia została konsekrowana w 1975 r.
Budynek jest ceglany, w typie bazyliki, z dwoma wieżami pełniącymi rolę dzwonnic. Wnętrze podzielone jest na trzy nawy, ołtarz główny i boczne wykonane są z drewna. Budynek zachowuje styl pseudoromański, który przełamywany jest elementami klasycystycznymi i barokowymi.
6. Łucznica – zespół dworsko-parkowy z ok. 1840 r.
Dwór został wykonany w stylu klasycystycznym na zlecenie rodziny Potockich, do której należał majątek wchodzący w skład dóbr osieckich.
Budynek jest parterowy, podpiwniczony, nakryty czterospadowym dachem uskokowym. Frontowe wejście poprzedzone jest dwukolumnowym gankiem, a od ogrodu znajduje się ganek czterokolumnowy wspierający balkon. Dwór otoczony jest przez park krajobrazowy z okazami pomnikowych drzew.
Dwór obecnie jest siedzibą stowarzyszenia „Akademia Łucznica”, które zajmuje się propagowaniem wiedzy o kulturze i sztuce oraz promocją rękodzieła.
7. Łucznica – mogiła 46 powstańców styczniowych poległych w 1863 r.
W mogile pochowanych jest 46 powstańców z oddziałów Józefa Jankowskiego, Adama Zielińskiego i Jana Matlińskiego, którzy polegli w potyczce z Kozakami. 18 marca 1863 r. zostali napadnięci w lesie pomiędzy Łucznicą a Natolinem, kiedy wycofywali się po bitwie pod Zambrzykowem.
Na kopcu ustawiono granitowy obelisk z krzyżem i napisem: „Poległym 1863 r.”. Obok znajduje się drewniany krzyż z 1921 r. oraz tablica z 2008 r. z napisem: „W hołdzie bohaterom powstania styczniowego. W mogile spoczywa 46 powstańców z oddziałów Józefa Jankowskiego, Jana Matlińskiego i Adama Zielińskiego poległych 18 marca 1863 r. w lasach między Natolinem a Łucznicą. Tym, którzy życie oddali za ojczyznę, społeczeństwo Pilawy 28.11.2008 r.”.
8. Puznówka – zbiorowa mogiła powstańców styczniowych, żołnierzy poległych w latach 1914-1918, 1920 i 1939-1944
Mogiła znajduje się przy drodze w kierunku Poschły. Kopiec zwieńczony jest krzyżem. U jego podnóża znajduje się kolejny krzyż oraz tablica z napisem: „Pamięci poległym w czasie walk I wojny światowej 1914-1918, wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920, II wojny światowej 1939-1945. Ojczyzna to ziemia i groby. Narody tracąc pamięć – tracą życie. My pamiętamy. Puznówka 1998 r.”.
9. Gocław – mogiła powstańców styczniowych poległych w bitwie pod Żelazną w 1863 r.
Bitwa została stoczona 25 stycznia 1863 r. pomiędzy oddziałem powstańczym Ludwika Żychlińskiego a wojskiem rosyjskim. Walki toczyły się pomiędzy folwarkiem Żelazna oraz wsiami Gocław i Lubice, po obu stronach traktu lubelskiego. Mogiła jest ogrodzona, a na tablicy widnieje napis „Zbiorowa mogiła powstańców 1863 roku”.
10. Trąbki – zespół dworsko-parkowy z 1838 r.
Powstanie zespołu dworskiego związane było z założeniem w jego pobliżu huty szkła „Czechy” przez Ignacego Hordliczkę. Przedsiębiorca wybudował siedzibę w stylu ziemiańskim, w której później zamieszkał.
Klasycystyczny dwór został wybudowany na planie prostokąta. Budynek jest parterowy, otynkowany, z czterospadowym dachem. W tympanonie umieszczono inicjały Ignacego Hordliczki oraz datę MDCCCXXXVIII. Czterokolumnowy ganek prawdopodobnie został dobudowany na pocz. XX w.
Na zespół dworski składa się również urządzony w stylu romantycznym park z licznymi nasadzeniami krzewów i drzew oraz sadzawką.