Przewodnik
Gmina Dobre
Atrakcje Gminy Dobre
1. DOBRE – NEOGOTYCKI KOŚCIÓŁ PW. ŚW. MIKOŁAJA Z LAT 1873-1878
Kościół stoi w miejscu poprzedniej świątyni, która spłonęła. Dzięki wsparciu dziedziczki pobliskiego Rudzienka, Kamili Jaźwińskiej w 1873 r. rozpoczęto prace przy nowej świątyni, która zachowała się do dziś. Jej projektantem był Bolesław Podczaszyński, a nad budową czuwał proboszcz Edmund Smoleński. Kościół został konsekrowany w 1886 r. przez bp. Wincentego Teofila Popiel-Chościaka.
Kościół jest murowany, jednonawowy. Wnętrze zdobione polichromiami o tematyce biblijnej.
Przed kościołem znajduje się brama-dzwonnica, która nawiązuje swoim stylem do kościoła.
W pobliżu świątynia stoi figura Matki Bożej z 1919 r., a także figura Jana Pawła II.
2. DOBRE – POMNIK POLEGŁYCH W LATACH 1914-1920 ORAZ 1939-1945
Pomnik znajduje się przy skrzyżowaniu ulic Kilińskiego i Kościuszki. Został wzniesiony w 1938 r. w hołdzie poległym w walkach o niepodległość ojczyzny. W 1992 r. na pomniku zamontowano dodatkową tablicę, która upamiętnia poległych żołnierzy AK Ośrodka V w Dobrem w czasie II wojny światowej.
3. DOBRE – POMNIK POLEGŁYCH W WALKACH O NIEPODLEGŁOŚĆ OJCZYZNY
Pomnik znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 637. Jest murowany z polnych kamieni i zwieńczony krzyżem. Został ufundowany przez lokalną społeczność w 10. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, w 1928 r.
4. DOBRE – POMNIK POLEGŁYCH W LATACH 1939-1945 ŻOŁNIERZY BCH I AK
Pomnik w formie tablicy znajduje się na skwerze przed urzędem gminy Dobre. Został ufundowany w 2000 r. przez dobrzańskich kombatantów.
5. DOBRE – UKŁAD PRZESTRZENNY DAWNEGO MIASTA
Dobre w XVI w. uzyskało prawa miejskie, przyjmując swój obecny układ przestrzenny z obszernym rynkiem w centrum miasta. W 1852 r. Dobre utraciło prawa miejskie, ale charakter zabudowy się nie zmienił. Obecnie rynek jest wizytówką miejscowości.
Na rynku znajduje się popiersie Józefa Piłsudskiego, które jest kopią pracy Konstantego Laszczki, wybitnego rzeźbiarza pochodzącego z pobliskiego Makówca. Pomnik odsłonięto w 2002 r.
6. DOBRE – POMNIK K. LASZCZKI PRZED BUDYNKIEM SZKOŁY
Budynek szkoły został wykonany w latach 1925-1935 z inicjatywy Jana Zycha, wieloletniego jej kierownika. Szkoła nosi imię Konstantego Laszczki. Przed szkołą stoi popiersie Konstantego Laszczki, wykonane z brązu przez samego artystę ok. 1932 r.
7. DOBRE – SPOŁECZNE MUZEUM KONSTANTEGO LASZCZKI
Muzeum powstało w 1971 r. dzięki staraniom Jana Zycha, wieloletniego kierownika dobrzańskiej szkoły. Bazą pierwszej ekspozycji były rzeźby i medale podarowane przez Konstantego Laszczkę w 1936 r. W kolejnych latach zbiory były uzupełniane o kolejne eksponaty.
Od 2018 r. Społeczne Muzeum Konstantego Laszczki ma nową siedzibę, w której wystawiono wszystkie zbiory będące w posiadaniu instytucji. Mieści się tam także izba pamięci Jana Zycha.
8. MAKÓWIEC DUŻY – KAMIEŃ UPAMIĘTNIAJĄCY KONSTANTEGO LASZCZKĘ
Kamień znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 637. Inskrypcja informuje, że stoi on w miejscu, w którym miał znajdować się dom rodzinny rzeźbiarza.
9. MAKÓWIEC DUŻY – POMNIK UPAMIĘTNIAJĄCY BITWĘ POD DOBREM 17 LUTEGO 1831 R.
Pomnik znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 637. W 1917 r. na mogile wybudowano obecną kapliczkę zwieńczoną metalowym krzyżem. Powstała ona z inicjatywy wikarego parafii Dobre Stanisława Nowickiego. Na postumencie widniej napis: „Poległym za wiarę i ojczyznę. Dobrzanie 1831-1917.” Przy pomniku znajduje się też tabliczka z fragmentem wiersza Marii Konopnickiej „Pod Dobrem”.
10. MAKÓWIEC MAŁY – ZABYTKOWY MŁYN WODNY
Ceglany młyn położony jest na brzegu Osownicy. Wybudowany w końcu XIX w., odbudowany w 1940 r. po pożarze. W poł. XX w. zelektryfikowany. Obecnie nieczynny.
Budynek był wykorzystywany jako scenografia w serialach telewizyjnych.
11. WÓLKA KOBYLAŃSKA – ZABYTKOWY MŁYN WODNY
Murowany budynek młyna pochodzi z lat 30. XX w. Położony nad Osownicą. Obecnie zmodernizowany i zelektryfikowany nadal wykorzystywany jest przez właściciela w swoim pierwotnym celu.
12. RUDA-PNIEWNIK – DWÓR Z PRZEŁOMU XIX I XX W.
Willowy dwór przybrał dzisiejszy wygląd prawdopodobnie na pocz. XX w. Jest to budynek parterowy, nakryty łamanym dachem. Od frontu widnieje dwukolumnowy ganek, który prawdopodobnie dobudowano w XX w.
Po II wojnie światowej we dworze mieściła się szkoła, a po jej likwidacji budynek trafił w ręce prywatne, w których pozostaje do dziś. Obiekt zachowany jest w bardzo dobrym stanie.
13. KOBYLANKA – PARK DWORSKI
Pozostałości dworu w Kobylance, który wybudowana dla rodziny Czarnkowskich, pochodzą z XIX w. Po II wojnie światowej obiekt uległ znacznym zniszczeniom.
Cennym zabytkiem jest park dworski, w którym występują okazy pomnikowych drzew. Pierwotnie zespół dworski miał powierzchnię 152 ha. Do czasów obecnych zachowała się tylko jego niewielka część. W 1996 r. park został wpisany do rejestru zabytków.
14. NOWA WIEŚ – ZESPÓŁ DWORSKI
Po dworze w Nowej Wsi, który wybudowano w XIX w., pozostały tylko ruiny. Obiekt wraz z przyległym terenem znajduje się w rękach prywatnych.
W skład zespołu dworskiego wchodzi też XIX-wieczny park krajobrazowy oraz kamienne czworaki.
Zespół dworski w Nowej Wsi w 1983 r. został wpisany do rejestru zabytków.
15. RUDZIENKO – ZESPÓŁ DWORSKI
Murowany dwór w Rudzienku został wzniesiony dla rodziny Jaźwińskich w poł. XIX w. W późniejszych latach był wielokrotnie przebudowywany.
Obiekt jest parterowy, nakryty naczółkowym dachem z czerwonej dachówki. Od frontu widnieje wsparty na kolumnach ganek.
W pobliżu dwory tylko częściowo zachował się park ze stawami.
16. GĘSIANKA – POMNIK KU CZCI OFIAR HITLEROWSKIEGO MORDU 5 SIERPNIA 1944 R.
Pomnik w Gęsiance poświęcony jest pamięci osób, które zamordowano w piwnicy domu znajdującego się w tym miejscu. Zbrodni dokonali wycofujący się żołnierze niemieccy, wrzucając do schronu granaty. Liczba ofiar szacowana jest na kilkadziesiąt osób. Nazwiska 38 z nich wypisano na pamiątkowej tablicy.
Pomnik w Gęsiance jest jednym z najważniejszych miejsc pamięci w gminie Dobre.
17. NOWA WIEŚ – ZBIOROWA MOGIŁA ŻOŁNIERZY POLSKICH POLEGŁYCH W CZASIE POWSTANIA LISTOPADOWEGO
W mogile pochowani są żołnierze, którzy polegli w starciu z wojskami rosyjskimi w nocy z 15 na 16 lutego 1831 r. Na mogile ustawione są trzy krzyże oraz kamień z tablicą upamiętniającą wspomniane wydarzenia.
18. PRZYDROŻNE KRZYŻE I KAPLICZKI
19. KĄTY-BORUCZA – REZERWAT PRZYRODY TORFOWISKO-ZAWAŁY
Rezerwat został utworzony w 2012 r. w celu zachowania kompleksu wodno-torfowiskowego, z przyległymi borami oraz stanowiskami chronionych i zagrożonych gatunków roślin i zwierząt. Rezerwat ma powierzchnię 6,28 ha. Na jego terenie występują liczne gatunki roślin, a także chronionych zwierząt.
20. RAKÓWIEC – POMNIKOWY DĄB SZYPUŁKOWY
Dąb szypułkowy w Rakówcu w 2009 r. został wpisany do rejestru pomników przyrody.
21. KOBYLANKA – GRUPA DĘBÓW SZYPUŁKOWYCH
Dęby stanowią pomnik przyrody. Ich grubość wynosi od 360 do 510 cm, a wysokość od 23 do 27 m.
22. KĄTY-BORUCZA – RZYMSKOKATOLICKA KAPLICA PW. ŚW. ANTONIEGO
Kaplica została wybudowana w latach 80. XX w., a wyświęcił ją w 1989 r. bp Kazimierz Romaniuk. Leży na terenie parafii Stanisławów.
23. RADOSZYNA – RZYMSKOKATOLICKA KAPLICA PW. MIŁOSIERDZIA BOŻEGO
Drewniana kaplica powstała w zaadaptowanym na ten cel budynku dawnej szkoły podstawowej. Budynek powstał w XX w. Jest konstrukcji zrębowej, oszalowany.
Kaplica leży na terenie parafii Pniewnik.
24. WÓLKA MLĘCKA – MARIAWICKA KAPLICA
Drewniana kaplica pochodzi z początku XX w. Zbudowana w konstrukcji zrębowej, oszalowana. Kaplica leży na terenie parafii Wiśniew.
25. CZARNOGŁÓW – MARIAWICKA KAPLICA
Drewniana kaplica pochodzi z końca XIX w. Zbudowana w konstrukcji zrębowej, oszalowana. Kaplica leży na terenie parafii Wiśniew.