Przewodnik
Miasto i Gmina Kałuszyn
Atrakcje Miasta i Gminy Kałuszyn
1. KAŁUSZYN – NEOGOTYCKI KOŚCIÓŁ PARAFIALNY PW. WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY WYBUDOWANY W LATACH 1889-1897
Kościół w Kałuszynie to przykład gotyku nadwiślańskiego według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego. Świątynia powstała z inicjatywy ks. Adolfa Żebrowskiego.
Kościół został konsekrowany w 1897 r. przez bp. Wincentego Teofila Popiel-Chościaka. W XX w. świątynia była wielokrotnie remontowana.
Kościół jest ceglany, trójnawowy, z wysoką wieżą od frontu.
We wnętrzu znajdują się organy z 1901 r. W ołtarzu głównym umieszczony jest obraz przedstawiający Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny autorstwa Michała Elwiro Andriollego. W nawach bocznych znajdują się obrazy z XIX w.
2. KAŁUSZYN – POMNIK ZŁOTY UŁAN
Pozłacany pomnik przedstawia naturalnej wielkości ułana z wzniesioną szablą autorstwa Pawła Sobocińskiego. Figura ustawiona jest na cokole, razem z nim mierząc 8 m. Na cokole wymienione są zwycięskie szarże kawalerii polskiej w 1939 r.
Pomnik został odsłonięty w 2014 r. z okazji 75. rocznicy bitwy pod Kałuszynem z 1939 r.
Fundatorem pomnika był Jan Żyliński, syn uczestnika bitwy pod Kałuszynem.
3. KAŁUSZYN – POMNIK BOJOWNIKÓW O NIEPODLEGŁOŚĆ
Pomnik znajduje się na pl. Kilińskiego. Został ufundowany przez mieszkańców Kałuszyna i okolic, a uroczyste odsłonięcie miało miejsce 11 listopada 1938 r., w 20. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Pomnik został zaprojektowany przez St. Koszutskiego, ówczesnego burmistrza Kałuszyna. W czasie okupacji orzeł został zdjęty z pomnika, a w okresie PRL utracił on koronę.
Pierwotny wygląd pomnika został przywrócony w 1989 r., a w 1997 r. został on odrestaurowany.
4. KAŁUSZYN – ZALEW KARCZUNEK
Zbiornik wodny na terenie dawnych pastwisk został udostępniony w 2012 r. Powierzchnia lustra wody wynosi 7 ha, wokół znajdują się plaże do wypoczynku.
Zalew Karczunek w letnich miesiącach cieszy się dużym zainteresowaniem. Wypoczywający korzystają ze strzeżonego kąpieliska wraz z wyznaczonym kąpieliskiem dla dzieci, piaszczystej plaży, boiska do siatkówki, zaplecza gastronomicznego, wesołego miasteczka, placu zabaw oraz mola z modułów Magic Float.
5. KAŁUSZYN – POMNIK I TABLICA NA DAWNYM CMENTARZU ŻYDOWSKIM
Pomnik znajduje się na terenie XX-wiecznego cmentarza żydowskiego, gdzie w czasie II wojny światowej Niemcy dokonywali egzekucji Żydów kałuszyńskich.
W zbiorowych mogiłach spoczywa ponad tysiąc osób wymordowanych w latach 1941-1943.
W 2017 r. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego wzniosła na cmentarzu pomnik upamiętniający kałuszyńską społeczność żydowską. Pomnik został zaprojektowany przez Kena Goldmana i ufundowany przez Żydów wywodzących się z Kałuszyna oraz ich potomków. Uroczystego odsłonięcia dokonano 17 września 2017 r.
6. KAŁUSZYN – POMNIK KU CZCI ŻOŁNIERZY 6. PUŁKU PIECHOTY LEGIONÓW MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO POLEGŁYCH W 1939 R.
Pomnik znajduje się na cmentarzu parafialnym, gdzie pochowanych jest ok. 200 żołnierzy polskich poległych nocą z 11 na 12 września 1939 r. w bitwie o Kałuszyn.
Pomnik został odsłonięty w 1969 r. Przy pomniku umieszczona jest tablica mówiąca o miejscu spoczynku dowódcy 1. DP Legionów, gen. Wincentego Kowalskiego.
7. KAŁUSZYN – ZABYTKOWY BUDYNEK POCZTY Z KOŃCA XIX W.
Budynek znajduje się przy ul. Warszawskiej. Jest to obiekt murowany, parterowy, wzniesiony na planie prostokąta, nakryty czterospadowym dachem. W 1993 r. budynek został odrestaurowany. Do dziś zachował swoją pierwotną funkcję.
8. KAŁUSZYN – POMNIK ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH
Pomnik w formie krzyża znajduje się przed remizą OSP. Inicjatorem jego powstania i jednocześnie projektantem był Paweł Goźliński. Uroczyste odsłonięcie pomnika miało miejsce 1 marca 2012 r. Na krzyżu widnieje wizerunek Matki Bożej, nazwy AK, NSZ, WiN oraz znak Polski Walczącej. Przy krzyżu znajduje się pamiątkowa tablica.
9. KAŁUSZYN – POMNIK BOHATERÓW POLEGŁYCH W OBRONIE OJCZYZNY
Kamienna tablica znajduje się na pl. Kilińskiego, w pobliżu Pomnika Bojowników o Niepodległość. Obiekt poświęcony jest pamięci polskich żołnierzy poległych w czasie obrony Kałuszyna we wrześniu 1939 r. Pomnik został odsłonięty 13 IX 1959 r., w 20. rocznicę walk z czasów II wojny światowej. Jego fundatorami byli mieszkańcy Kałuszyna i okolic.
10. KAŁUSZYN – KOZIOŁEK
Metalowy pomnik koziołka ustawiony na cokole stoi na pl. Kilińskiego. Pomnik, który został odsłonięty w 2011 r., nawiązuje do herbu Kałuszyna. Na cokole upamiętniono daty: 1429 r. – powstanie osady Kałuszyn, 1718 r. – potwierdzenie nadania praw miejskich Kałuszynowi, 1847 r. – zatwierdzenie herbu miasta, który wywodzi się od klejnotu herbowego rodziny Zamoyskich – właścicieli Kałuszyna.
11. SINOŁĘKA – PAŁAC Z 1911 R., DWÓR Z OK. 1830 R. I DREWNIANY SPICHLERZ Z XVII W.
W Sinołęce znajduje się zespół dworski. Starszy, drewniany dwór wzniesiono ok. 1830 r. dla Kacpra Buczyńskiego. Jest to budynek parterowy, nakryty dachem naczółkowym, kryty gontem, z czterokolumnowym, drewnianym gankiem.
Nowszy pałac wzniesiony w 1911 r. dla Filewiczów w stylu modernistyczno-angielskim. Jest to piętrowy budynek z arkadowymi podcieniami, bez cech typowych dla polskiego dworu.
Najstarszym budynkiem w zespole pałacowym jest drewniany spichlerz datowany na koniec XVII w.
